Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych ogłosiło rok 2020 Międzynarodowym Rokiem Zdrowia Roślin (IYPH 2020). Lasy Państwowe, prowadzące gospodarkę leśną w sposób zrównoważony, utożsamiają się z założeniami tego wydarzenia. A jakimi sukcesami w temacie zdrowia roślin może poszczycić się Nadleśnictwo Skwierzyna?

Dbamy o zasoby genowe rodzimych gatunków drzew i krzewów leśnych. Słyniemy w całym regionie ze skali osiąganych odnowień naturalnych sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.). Lokalne warunki siedliskowe oraz macierzyste drzewostany sosnowe stwarzają wręcz wymarzone warunki do samosiewnego odnawiania się lasu, przez co zachowujemy lokalny ekotyp sosny, przystosowanej do tutejszych warunków bytowania. Nie bez znaczenia są również tutejsze drzewostany zachowawcze czy gospodarcze drzewostany nasienne. Współuczestniczyliśmy też przy restytucji jarzęba brekinii (Sorbus torminalis L. (Crantz.)).

W ramach wykorzystania żyźniejszych fragmentów gleb leśnych sadzimy coraz więcej gatunków drzew i krzewów liściastych. W naszych warunkach bezsprzecznie dobrze radzi sobie brzoza brodawkowata(Betula pendula Roth). Lokalnie sadzimy również dęby (Qurcus spp.), a także gatunki domieszkowe i biocenotyczne, cenne ze względu na wydawane owoce np. bez czarny (Sambucus nigra L.), oferowany owadom nektar np. lipy (Tilia spp.), schronienie dla zwierząt np. śliwa tarnina (Prunus spinosa L.).

Sadzenie młodego pokolenia drzew sprzyja zwiększania możliwości pochłania CO₂ oraz produkcji O₂ przez lasy, a każdy kolejny zalesiony grunt porolny czy nieużytek wpisuje się w ogólnopolski projekt zwiększania lesistości Polski.

W ramach czynnej ochrony cennych siedlisk i gatunków roślin działamy na rzecz ochrony borów chrobotkowych, przez wynoszenie biomasy, powstałej w trakcie prowadzenia zabiegów gospodarczych. Śródleśne łąki, kryjące w sobie często unikatowe rośliny, podlegają corocznemu koszeniu i zabiegom zabezpieczającym przed niekorzystnymi zmianami. Działania te odbywają się przy dodatkowym wsparciu środków zewnętrznych.

Zabezpieczamy lasy przed szeregiem zagrożeń biotycznych i abiotycznych. W przypadku masowego pojawu szkodliwych owadów, zagrażających stabilności drzewostanów, prowadzimy zabiegi zwalczające. Młode pokolenie drzew zabezpieczamy przed zwierzyną, a starsze, zagrożone ze strony huby korzeni, zabezpieczamy specjalnymi biopreparatami, ograniczając skalę występowania groźnej choroby drzew. W pierwszych latach życia lasu zmuszeni jesteśmy do zwalczania konkurencyjnej dla drzew roślinności zielnej. Odbywa się to przez wykonywanie dopuszczonymi do stosowania w leśnictwie określonych herbicydów oraz wykaszania. Z najważniejszych czynników abiotycznych, przed którym chronimy lasy, jest ogień. Na potrzeby skutecznej walki z pożarami budujemy i modernizujemy liczną infrastrukturę, doposażamy bazy sprzętu i dostrzegalnie, nieustannie się szkolimy i doskonalimy nasze umiejętności oraz procedury.

Ochrona roślin to też walka z gatunkami inwazyjnymi. W naszej jednostce szczególnie ważnym jest coroczne zwalczanie barszczu Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi Manden.), rośliny niebezpiecznej zarówno dla zwierząt, ludzi jak i siedlisk przyrodniczych. Przemyślana strategia pozwala nam na powolne osiąganie celu, jakim jest wyeliminowanie tego gatunku z gruntów zarządzanych przez Nadleśnictwo.

Ochronę roślin prowadzimy także za poprzez zbieranie śmieci z lasów. Niby prosta i banalna czynność, jednak zajmowana przez nie przestrzeń jak i szkodliwe substancje, jakie często znajdują się w odpadkach, stwarzają realne zagrożenie dla wzrostu i rozwoju roślinności leśnej. Zabierając je z lasu, chronimy środowisko, którego integralnym elementem są rośliny.

Utrzymanie czystości i zdrowia roślin sprzyja produkcji ekologicznego surowca, jakim jest drewno, oraz produktów niedrzewnych, np. grzybów, jagód i ziół. Stwarzamy przez to dodatkowo możliwość do zdrowego i bezpiecznego wypoczynku na łonie natury.

Organizacji IYPH 2020 przyświecał cel podniesienia świadomości społeczeństwa w temacie, jak ochrona zdrowia roślin przyczynia się do zmniejszenia skutków głodu i ubóstwa oraz wpływa na ochronę środowiska i rozwój gospodarczy.

Tekst: M. Hałuszczak